Ninos Aẖo (1945-2013)
- Cal ẖa nafas, rahëţ u ẖëngaliyo d këtwole baẖ ẖaye…Këtlan maṯlo komër hawxa: Aẖ ẖaye ẖëngaliyone. Adyawma këtlan ǧalabe aẖnone w aẖwoṯo balki lë kuḏci i macna d xabro d ”ẖëngaliyo” mënyo? Mawxa klozëm harke d šuraẖne lašan d howe fëhëm lu mede d kubac dë mqadamno. Nacimewan, bu Ţuro bab bëcayat w cël man adroṯo mëštacenawo bu rabëc ẖaţro w pallo. I ẖaţro huwyowa yarëxto, mëqdar d 50 cm, u pallo ste kray mi ẖaţro mede 20 cm. Sayminawo ẖëlle, maqëminawo tarte kefe, kul ẖḏo mënayye 20-30 cm yarëxto, clayto w u yuqraṯṯe ste kul ẖḏo balki falge d kilo aw kilo. Maẖtinawolën gab ẖḏoḏe, baynoṯayye rëẖqo xu pallo w maẖtinawo u pallo cël mënayye w bi ẖaţro maclenawo u pallo w mëẖenawo šakke (ḏarbo) lu pallo. Ţuyarwo raẖuqo, 50 aw 100 mëtrowat. Hëwenawo tre bandat d ẖawrone hawxa mëštacenawo. Ax xaşore bi ẖarayto, cal ẖa nafas ruhţiwo ẖëngaliyo mi dëkṯo d azze u pallo cal ap puwane li ẖëlle, cal ẖa nafas. Bu rahţo d mëqţacwo u nafas aclayye, naqla ẖreto ax xaşore hënne xuşriwo. Mdawmiwo bu tëštëcniyo naqla ẖreto hënne xëd xaşore.
Ninos Aẖo, ëšqaḏ 2012, bu qayţo harke bu Swed´we. Hawili naşib foṯo bi foṯo d ẖuzene. Më meqëm, hawxa ytowo cal d lawilan, bu ytowo ţlëbli mene d samno qëbolo acme. Lo, lë mërle bas mšayele ”cal mën këbcët d saymët u qëbolo Jan?” Mërlile: Ašër bu qëbolo dë ksamno tëxub latli, haka kit zabno, kbëdeno mi nëcmuṯo w hul li sacaye ucdo d këtna biyya. Madcarle: Ašer Jan, ẖabibo, šamëcno cal u cwodayḏox, mfarajli ǧalabe naqlat cal u maḏco d huwlox cal u Sayfo, cal u lišono şurayt, madcarlox u ëšmano më ẖaṯo, mëqqa fşëẖoyono, xabre hama hawxa xayifo lë koṯe l boli d macbarno u fëşẖo d kit gabi. Nacimowi bi qriṯo ëmmiwo ”şurayt, şuroyo,..” Xayifo madcarli: Ninos, hawli rëxşa, kubac d fëtaẖno u diktafon, mena jëvate w mena nëqošo w mena ste maḏco… Madcarle: Ftaẖ gaboro! Ftaẖ!
Hawxa bdeli bu qëbolo yarixo d sëmli acme. Yarixo sëmli, a trayna ţacina u kewo, maẖësli matcabli. Ţlëbli šëbqono w abëcno d makleno u qëbolo.
Madcarle: Jan ẖabibo, tawdi cal d mëftakarlox, heš ucdo acmox, darmono mafëtli dlo štoyo. Lë maẖësli d lazëm madnën, kuḏcët qay? Lë mšaylët, gëd mdawamno. Mšayelox cal nëcmuṯi zëd mu lazëm, hano latwe cal boli w hawiliyo xëd darmono. Maltamlox cal femi, be Ninos Aẖo, mënwe dë ţrele d howe Ninos Aẖo. Awwël naqla nošo hawxa ksoyëm acmi. Ucdo maẖësli mëqqa camuqo kẖayrët lu šëwolo. Tawdi Jan! Ḫabibi hat gaboro! Aẖun Ninos, lë kuḏac iḏa koṯe l bolox, awwël naqla, ëno w hat, cam ẖḏoḏe mëžǧelan bu talafon šato 1976. Koṯe l bolox? Madcarle: Lo Jan! Maẖkayliyo.
Naẖëtatwo bu maydan di ţiyara b Arlanda bë Stockholm. Këtwolxu bu zabnano kongre du ”Ay w Ay” (Assyrian Universal Alliance). Ëno bu ẖuḏrowi, tamo gëd dumaxnowo, la'an bayti bë Stockholm'we, këtwoli cwodo klozëm d misamwo. Mcajabnowo b falge du lalyo manyo d sëmle talafon lu ẖuḏro. I naqla d mërloxli ”ëno Ninos Aẖo” fşëẖnowo, bëṯër mu talafon hul şafro šanṯo laṯili. Mërwolox ”kaṯino l tamo…” naţërnox, naţërnox … w laṯët. Bëṯër mayo, lëqoyo meqëm më ucdo lawilan. Amma lazzox më boli.
Madcarle: Ḫabibo, ëno kuḏacnox, ǧalabe kayiso ste kuḏacnolox. Aṯino l gabox, ẖzeli b cayni mën zangane, maltamlox,… Harke kali… Jan smaẖli, kubac d gurašni jëǧara… Nafëqina l larwal, bdele d maẖke cal ak kewe d gawe di Mtakazto w mšayele: Qay hani lë cwëdde xëdwoṯox? Qay lawëlle xëţţa xëdwoṯox lu cwodo?! Ḫa hat, sëmlox haqqa w nošo mënayye lë këmšabëẖ lawxa cwodo!... Jan ramẖël azolono, xwazi më meqëm d luqenawo, amma dacorono, nţarli! Naqla ẖreto gëd ducarno. Lë dacër! Aẖnone w Aẖwoṯo, Kmëtyaqanno, bu ẖëngaliyo d rahëţ u Ninos, lë baţël, mţarpël, mcarqël bas lë kali w kayëwle bas nfolo abadan lë nafël li arco … Kmaẖwe, cëmre cël mi adro di qale d këtlan li ëmṯo d ramẖël, haqqawe. Kṯëwle mqabël di cëtmo mamre
Salëq cal u siyoǧo, mhawarle
Mzacwaqle ”Qumu! Qumu!”
Mzaraţle ”Harkena! Harke!”
Hawxa mzamaţle hul d aṯi mene
Mqabël du dëžmën Huwle jaşara, dlo kloyo
Hawxa cëmro kamilo… Nëquşo…
ẖawro šamëc w fahëmle…
Aẖun Ninos, zox bë šlomo!
Södertälje, 18 tamëz 2013
|
, Jul-19-2013 at 05:50 PM, (1)