... cito, cito qadëšto, mšabaẖto (n)ëṯraẖam (a)cla...

Last edited on Jan-10-2017 at 09:32 PM (UTC3 Nineveh, Assyria)
 
“... cito, cito qadëšto, mšabaẖto (n)ëṯraẖam (a)clayn ...”
Më Jan Beṯ-Şawoce

In reply to message #0
 
1

Harke gëd huweli taẖt mu ëšmano, kṯawyoṯo ẖaṯe cal cito w cal “mekanizma ḏalëmto” d sëmme l kuhne b cito. Hani adyawma ste b gawe di cito kit w kfayši. Ğëlba d noše, kuḏci lu medano b jëvate, bë ytëwto,... d cam ẖḏoḏe kmëžǧoli cal hawxa, amma lë kṯawto noše lë kmanẖët hawxa maḏco. An noše d këtte hawxa maḏco, hën kzayci mi ẖţiṯo, hën kzayci mi hatike, hën ste kzayci më ǧer mëdone. Hawxa kfoyëš cakar d kit b cito talyo. Hano klozëm d mëgle. Klozëm d nofëq l ẖolo.

gabayna cito,
bu tarix, dayëm
manẖatla aclayna
be-oǧëriye

han naqqa
bë zmoro, b qole w hëlholo
cam şëşle w bësmo b manbar
qëm gudo w maḏbëẖo

ba xwazi d uḏcitu
han naqqa aydarbo malizo
šato cal šato, msawyo
b doro bëṯër më doro

bu garmo, hano
aydarbo macmaqla
w ţrela b kul wariḏo ste,
qolëc cam admo

hawxa cito, sëmla ruẖa
mkabbe, zambilo, šëbriye
w ţlolo d ţanţale aclayna ...

mërla: man mënayxu d romëš,
baroyo, l nuro d gihano azolo!
haṯe, hawxa iḏaculla!

In reply to message #0
 
2

Aẖe, Aẖwoṯo ...

Harke, ëno w ǧer meni kmawşena w këmmina bu kritik: Lo l lišono mayiro!
I naqla d howe “lišono mayiro” kowe ǧëbën, kowe fiyošo d lebo, kowe ţworo d lebo,...

Qamayto, kmëftakrina bi fayde mënyo w kkëṯwina ëlla, gëd mdawmina huwena b meẖo feodal, caksin, mqarrasin, zërzin, mzarţone, fatone, fasode, ẖafore d faẖe lë ẖḏoḏe,... aw hani maqlëbinalle bu caks!? Kiban? Aw lo?

Mao komër: an noše dlë këmbaẖbëši w dlë këmfatši cal mede, ẖaq, aydarbo kibe d huwalle l mamro?!
ẖuru aẖnone, ẖuru aẖwoṯo ...

“... Këtwo zabno, cël mi arco d Awruppa, më kul zabno l zabno, kul nošo (came) uxalwo qarco dë ẖḏoḏe. Qëflo d gawre ẖakime, mu gabo mšiẖoyo damoqraţ, qayimi b jëddiye l raǧlo, maẖëtte asas l fëkra d ẖuyoḏo adyawma d kit b Awruppa. Falqo b falqo, lu ẖuyoḏo d maẖëtte, grëšše ad duwal awruppawiye, hani ţralle d cëwdi cam ẖḏoḏe bu akonomi ... Hawxa cam u zawno bdalle hedi-hedi d rëẖmi lë ẖḏoḏe ... ”
(”Var det valutan som drog isär Europa?” DN, Idé & kritik, 2 k-ẖaroyo 2017, f. 6)

***

Gëd maqëmina camo ẖaṯo, šafiro! Hano aydarbo maqëminale? Kowe dlo nëqošo? Kowe dlo mahwo w šqolo cam ẖḏoḏe? Kowe dlo fëkrat; ẖaṯe, catiqe, sëmoqe, šacuṯe, yaroqe,...

Kul ẖa mënayna koṯe më xaşra, më kanšo, më bcaye, më walaye, më qaḏa, më qriṯo, më dawle,... mede ţabici këtlan w gëd huwelan fëkrat mšakle. Latla ëmkan d huwena b kul fëkër xëd ẖḏoḏe!
Amma klozëm d huwelan iqoro l kul fëkër...

***

Bi masale d faţëryarxo Afram Karim, kul ẖa maẖwele mën këtle fëkër. Xwazi kul nošo d kuṯawwo b lišono d këtlan!... I masale d fayšowa bas baynoṯan... Këmarno ţaw gëd huwewo.

Mfarajli ǧalabe naqlat cal i ẖarake d sëmle, kmëtyaqanno, l qul haqqa noše fayëš “jbiro” w maclele cal gwine. B hawxa ẖale, man mënayna d huwewo, këmarno: Latwole ëmkan d soyëm ẖarake negativ.

Yacni kibowe:

1. madcarwo u kṯowo lu mahwiyono
   
2. ubewole lu zlam şëroyo d këtwo acme d mawbele hadiye lruẖe (taktik)
   
3. kibowe mšayël “ma hano hadiye lašaniyo?” (taktik)
   
4. Mamro “bu bayto këtli ẖa, hama gëd madno hano ste l xaţër dëṯxun.” (taktik)

Këmarno, faţëryarxo lë klozëm d maclenale zëd mu mede d këtyo, huwwe ste nsan xëdwoṯaynayo.

Kṯowo d Kačal, mën sëmle bu camayḏan, gabayna iḏicoyo.

In reply to message #0
 
3

Maṯlo komër: Ay yawmani gëd fayti, amma dlo caqël w dlo hawno, darbo qumayna heš gëd yorëx!

Aẖe, Aẖwoṯo ...

Bu yawmo hamma naqqa gazeta, bi šabṯo hamma naqqa mgalṯo, bu yarẖo ste hamma naqla kṯowo i naqla dlë quretu, ma aydarbo kiban d amţena xabro d noše d ëmmi ”Aloh hani nošene!” cal ruẖayna.

Hani tam 50 šne, bu meẖo hawxa halxo kmalxina! la-qëddam 1 mm mënyo, halxo heš lawilan!

Han naqqa aydarbo kiban huwena l saca cëqto, ẖaḏire?

***

Mu Ţuro amţelan acmayna “banditiye”. Aẖna cam Bë-Nahrozo’wan, a ẖrene cam Bë-Mahmadowën.

Manyo më Mëḏyaḏ w manyo mi qriṯo? Manyo mi šawṯo clayto w manyo mi taẖtayto? Manyo mi citayḏan w manyo mi cito ẖreto? Manyo mi Gozarto w manyo mu Ţuro?

Hedi bdelan hani ste d fëlǧinalle ... Manyo sëryoyo ortodoks? Manyo sëryoyo katolik? Manyo nasţërnoyo? Manyo malkoyo? Manyo marunoyo?
Aṯi zabno, hën bdalle këmmi “aẖna carab mšiẖoye’na”.. hën ẖrene mërre “aẖna kurmanj mšiẖoyena” w hën ste mërre “aẖna tërk mšiẖoye’na”.

***

B gawayna, bi cito w bu ẖuḏro dë ftëẖlan harke b Awruppa, cabër şëroye “grece l Suriya”, huwwe xbarat, man mënyo? Mën ksoyëm, mën koxël? Ema knofëq w ema kcobër l bayto.

Bayn d hani, maclasaf kito ǧalabe kuhne ortodoks, katolik, pruţ,....
Bëṯër mu ẖarbano, ak kuhnani gëd saymilan bi cito ste w larwal di cito ste “rasmi” carab.

B hawxa saca, ummina: Yabo kuhnene, hënne ţaw mënayna kuḏci, këmşalën, kşaymi, kdocën, kmëžǧoli naqqa cam Alo w naqqa cam Mšiẖo ... kule li faydayḏan, këmẖaḏrilan dukṯo b malkuṯo dë šmayo, madam hënne mërre, ţrowe hawxa!

Maqbëlina? Ëlla?!

In reply to message #0
 
4

Goethe mërle: Briṯo ẖţiṯo d këtla, kul daywono ţrela d howe m’akdo cal kul mede – mqabël d hawxa ste, ţrela kul ẖa b caqël d howe malyo b rëdodo acla ...

Aẖe, Aẖwoṯo ...

Aẖna cadeyo gabayna bi barbariye, bi siyase, bi qale,... “ya ẖworo w ya komo” aw “ya acmi w ya mqabël diḏi,” kuḏcina. Yani xabro d şëlẖ, šlomo, šëryono, šayno, fhomo, fëtošo, bëẖbošo, taktik, ţawto,.... layt! Hani mëdone ǧalabe nëxroyene.

***

Masale d faţëryarxo Afram Karim mkahrabla lebo d ǧalabe noše. Hën harke ba Platforme kṯëwwe, b ǧer Platforme ste bam momo kṯiw w kmëkṯëw. Hano mede ţabiciyo, kobëc d yëlfinale. Dlo, aydarbo kiban fëhmina šëwole d këtlan?

***

Dawle d Suriya, ẖëkëm d Bacaṯ, am muxabarat d këtte bi benamusiye, balki bu Madënẖo xwoṯayye layt! Ksaymi faẖe, hawxa kmadrën kul ẖa d këbci b Suriya. Hawxa nošo ste mëd nafël, kowe greco qëm iḏayye. Han naqqa hawxa nafšo, kmitëstacmëlo b kul mede d kobëc u ẖëkëm.

Më meqëm kuḏacno w kit maḏco cal hawxa, taqrib layt kuhno dawle d latla maske b ẖarbuṯo acle. Harke kit xaşaţan niše b ẖolo. Yacni kuhne damixe cam niše, kit vidyowat aclayye b iḏe di ẖkume. Han naqqa hatu mëftakeru hawxa nafšo mën kiba saymo w mën kiba dlë saymo ...

***

Dacërno naqla ẖreto ẖërli bu filim d faţëryarxo Afram Karim, ucdo këtli šak qawyo, faẖo sim l faţëryarxo. Bëṯër mu ẖarb, i dawle kuḏco ǧalabe kayiso gabayna mën samo msammëmo hawi la 30 w lu kṯowo da 30.

Ac carabkayḏan cal hawxa, kkëṯwi b lišono d Kačal, aẖna harke ba Platforme kkëṯwina b lišono d Zubayda, hawxa maxëflan w kmaxëfina ţacno qumayye. Ucdo kuḏco mëlim b mëlim gabayna man mqabël d manyo? Man kroẖëm faţëryarxo, man lë krëẖamle,... hawxa šuǧlayye hawi ǧalabe başit.

Mëqqa d kumarno: Yabo b şurayt kṯawu! B baxtayxun b şurayt kṯawu!...

Ba l man këmmët?!

***

Ucdo (20 k-ẖaroyo) ẖkume b Amarika gëd miǧayro. Hawi rasmi: Walid Farës şëroyo marunoyo më Lëbnan bu aşël, Gabriyel Şawme huwwe ste şëroyo, bu aşël më Suriya, gëd howën qliḏe asas b šëwole d Madënẖo b waziruṯo barayto.

Walid Farës kṯëwle w cwëdle ǧalabe mqabël d Suriya. Xaşaţan bu zabno da 80’yat w dat 90’yat cal ntošo d awruppawiye, amarikaniye,... qaţlo d riše, fërqoco d carabat,... Suriya’wa bëṯrayye.

Bëṯër ste maqţela w qţila noše iḏice.

In reply to message #0
 
5

Maṯlo komër: Dabibo, haka bdele koxël dabibe ...

Aẖe, Aẖwoṯo ...

Gabayna ẖale, mëqqa mfarfastoyo, mëqqa mdahdartoyo ... kulan kuḏcinala!

Kuhne d këtlan, mu arco lu qarco; gnowo, zëne, bebaxtiye, benamusiye, xiyene, nxiluṯo, razalat, ftono, fsodo,... kulan kuḏcina malyene b hawxa. Mqabël d hawxa kyumena b qarcayye, knušqina iḏayye, kmëlena kisayye, femayye, gawayye ... bac han naqqa aydarbo lowën dewe maruẖe aclayna? Këtla ëmkan?

***

Qay sidayna kit hawxa ẖarbuṯo? Mënyo u sabab, mayko kuṯyo?

Zabno yarixo, jil bëṯër më jil, kulan šamëcina w kšëmcina xabro d “nuro w nuhro”. Hano qay kit w qay baynoṯayna heš karoxoyo? Nošo këtle maḏco? Hawo d këtle, kṯaw! Lë zaycët!

***

Bi masale d faţëryarxo Afram Karim, bayn dak kaṯowe harke dë kṯëwwe, sahmo rabo nafiqi Arbaqanjiye. Yacni cayn xëd daţ ţaye nafiqi b xabre: ẖţiṯo, wakilo d Alo, mqadšo, rabo d kulan, rišan, toǧo d kulan, Mšiẖo lalcël huwwe harke b dukṯe, mën d omër cal ac cayne, rišo d citoyo klozëm acle lë maqbëlina, nafëq fatwat: nšëqle, lo lë nšëqle, cal gwine maẖëtle, cal qarce maẖëtle, masale d iqoro maẖwele, bac tamo kcoyëš, ẖuru lu papa ste sëmle hawxa, ẖuru faţëryarxo d kaldoye ste hawxa sëmle,.....

Hën ste hawëlle klayto ya siyasi w ya ste tarixi ... kţëlbi ẖšowo, aydarbo rišo ksoyëm hawxa?

***

Dawle d Suriya, siyasiyyan mën dawle bebaveyo, gabayna maḏco cal hawxa nëquşo kit. Ac carabkayḏan b caynayye ẖzalle, kẖozën, naqla ẖreto b qarce di dawle w d Baššar kyomën.

Meqëm mu ẖarb, b Suriya, taqrib layt cayle, b šëkël maš šëklat dawle dlë dëwşola. Han naqla dwoşo lo hayalla! Bu rišo ste koṯe namus d aṯto, barṯo,... w zoxu bëṯra.

Cal foṯe d hawxa, mëqqa noše këtwo baẖ ẖabsat? Kul ẖbiso ste, kfoyëš 5, 10,... šne, lë kmiḏëc ayko ẖbisoyo. Han naqqa kcëwdo i rëšwe dam more, haw mëqqa d qudrët!

Maẖkame, abuqat, Alo mën hawi,.... layt!

Hawxa dawle sëmla camo dëžmën lë ẖḏoḏe.
Han naqqa aydarbo lë koṯe l bolo miyodo d ẖayf!? Këtla ëmkan?