Athran Beth-Nahrin: Political Appeals

Athran Beth-Nahrin: Political Appeals

In reply to message #0
 
Buyono Lu Ray-Cam Bu Culmo w b Beṯ-Nahrin No. 1

Bu zabnano bu Madënẖo, kowe ǧalabe šušoţe siyasiye mšakle w muhim. Xaşaţan b Suriya, hani maţën l ẖale d ẖarb gawoyo.

Aẖna an abne du camo şëroyo, madënẖoyo w macërboyo (kaldoyo-oṯuroyo-sëryoyo) këbcina cal hawxa dë mqadmina af fëkrat d këtlan.

Kul diktatoriye d mankëro u camayḏan, latla ëmkan d ubenala katfo. Meqëm bu Cëraq, cam i siyase šovaniye du Bacaṯ, u camayḏan ẖrim më kul ẖaq šarci d këtwole.

B Suriya, mqabël di diktatoriye du Bacaṯ, bi qamayto i muxalafe bdela b demoqraţiye, cam u zabno, bi mucawane d aṯi më larwal, bu ziyudo ucdo qalibo l ţayuṯo.

Dawle xi Sëcudiye, xu Qaţar mi demoqraţiye, u ẖarf di D ẖatta d layt bënne w bëṯër acmayye, i nakërto du camayḏan Tërkiya bu silaẖ, bi katfo w bi propoganda du dezinformasyon d kobi, demoqraţiye lë koṯe. Bu caks këmxabţi d markëwi diktatoriye di ţayuṯo. Ḫarakat fašist, totaliter, muxle w raẖuqe mi nošuṯo xëd i Qacida, xëd as Salafiye, xëd an Aẖe-ţaye,.. d ẖëkmi, lu camayḏan mawtoyo.

B gawe du camayḏan, mede ǧalabe ţabici, kito fëkrat siyasiye mšakle, cam hawxa d mëxlëq ẖaylo šaryo-mëštawtëfo, kẖuzenale šrolo w lazëm. Haka bu mëstaqbël, sim ẖëkëm cal iḏe daţ ţaye, xëd i Qacida, xëd as Salafiye aw xëd an Aẖe-ţaye, lu camayḏan b Suriya w bu Madënẖo kule, gëd howe falake rabṯo lac came mšiẖoye.

Bu tarix mayiro yarixo daq qaţle w das Sayfe u gëcoyo du ”Allah w Akbar” du ”Mẖammad Şalawaţ” cayišinale, mu Sayfo ẖaroyo dan 1915, hano heš b bolaynayo.

B Idlib, b Ḫëmëş, b Dayr-zor u gëcoyo du ”Allah w Akbar”, ”Qumu lu Jihad”, ”Mawto lak këfure”… hawxa slogane, laẖna maṯyo d falakeyo, latla ëmkan d ubena katfo w ẖaşo lani.

U camayḏan klozëm d loyëm cal ẖḏoḏe, bu Madënẖo ste d marwëẖ u liyomano diḏe cam ac came ẖrene d këtne mšiẖoye, lašan d qodër howe ẖaḏiro mqabël daf falakat aṯoyani. Kţëlbina mag gabe w maš šutose d këtlan, xayifo d maydi li waḏife tarixiyaṯe w dë mẖalqi hawxa dawse.

Bi ẖuqṯaṯe, xaşaţan bu ray-cam d Amarika w d Awruppa, kowe propoganda më ẖḏo xaşra, kmiqadëm w kmitakrëx cal i jabha muxlayto ţayaytaṯe, demoqraţaytoyo. Klozëm d maclena ẖës diḏan mqabël w muḏcina d latyo hawxa.
Mqabël das Sovyet, an Amarikan w u Ḫuyoḏo d Awruppa bi siyase kawnayto d këtwolle, mqadamme bu Afǧanistan w bu Pakistan snodo laţ Ţaliban w lam Mujahidin w maẖwanne hani demoqraţ. Bëṯër hani mën falakat amţalle lu cëlmo iḏicine.

Aẖna këbcina bu Madënẖo d kole u ẖarb, u biyozo du admo di aẖunuṯo w këmaydina šëryono lë ẖḏor du Pilan d Annan.

Aẖna kuṯena mqabël d kul šëkël cboro d quwwe barayto mşalaẖto li şayţara w lë siyomo d mënţëqa czëlto, hani b šëdde krëfḏinalle.

Aẖna gëd huwena cam dabara sivil demoqraţayto w ǧëlbayiye dë myaqro aẖ ẖaqqat šarciye du camayḏan.

23 tamëz 2012

In reply to message #0
 
Buyono Lu Ray-Cam Bu Culmo w b Beṯ-Nahrin No. 2

Cal u mede d hawi b Suriya, tamëz 2012, aẖna aş şëroye dë kcayšina b Awruppa, b Camariqa, w bu Madënẖo, aṯina mqabël di diktatoriye du Bacaṯ. Cam haṯe, aṯina naqla ẖreto mqabël du gëcoyo du “Allah u akbar”, du “jihad” w daẖ ẖarakat dë kxëlqi taror, xi Qacide, xëd an Aẖe-ţaye w xëd as Salafiye, hani tahluka rabṯone lu camayḏan. Mërwolan, hani may yawmoṯo du Sayfo, këtlan aclayye tajruba tarixiye.

Bi ẖalaṯe mawḏacwolan lu ray-cam, u Pilan d Annan bi mdabronuṯo d ËM (Ëmwoṯo Mẖayḏe), ẖzewolan u darbo waẖido lu şëlẖ w lu šayno d foyët laẖ ẖaye. Hano lawi.

Maclasaf i ẖale azza l apyas w l apyas. Bu rišo aş şëroye w an armënoye, bëṯër mu Sayfo dan 1915, hani jbëriwo li hëjra w satiri b Ḫalab, ucdo kmëqţoli w kmiţaẖrëwi ac citawoṯo d këtte.

Aq quwwat daţ ţaye qţëlle w mawballe kuhne, cayn xëd meqëm d hawi bu Cëraq w b Tërkiya, an nošayḏan kmimodi, mqabël dëṯṯe kmëţlëb kalla w xaraj lašan d mitarfën bas naqla ẖreto kmëqţoli.

Bi dëkṯo d kito ǧalëbiye kurmanj, msëkke tamo lu ẖëkëm w li şayţara b iḏayye, harke haka hawi ëšmo d amniye lu camayḏan, u ẖarb ahli mfarfasle u ekonomi w bëṯër xlëqle ẖale lo iḏëcto, mbarbazle u camayḏan b gawe d Suriya, b Lëbnan, bu Urdën w b Tërkiya w l aṯrawoṯo ǧer. Jbir dë mhayjër taẖt šarţat ǧalabe zor.

Heš may yawmoṯo d Yešoc-Mšiẖo w da šliẖe xëd Fawlës w Fëţrus b Ḫëmëş ciyašwo mšiẖoye, ucdo tamo haw fayëš mšiẖoye.

I Qongre Ëmṯonayto d Suriya (QËS) – bu cëlmo dac carab kmiḏoco taẖt ëšmo d Majlësi Sţanbul – hani krëfḏi u şëlẖ mi ẖḏo xaşra, w mi ẖreto ste këmdafci d howe cboro më larwal w ẖarb. A mcawnonaṯṯe Camariqa w u Ḫuyoḏo d Awruppa (ḪA) ẖzalle w bëṯër maqballe i ẖarake di muxalafaṯe d latyo mmaṯloniṯo bu rišo lo lë mšiẖoyo, w lo l kurmanj, w lo l calawi, w lo l dëruz w lo l ţayo d këtyo cëlmonoyo.

Cal hawxa b Qaţar, huwwe katfo d saymi ẖarake d muxalafe ẖaṯto. Kẖuzena i ẖarakaṯe ste latyo mmaṯloniṯo laţ ţalabe d këtle lu camayḏan u mšiẖoyo. Lu rišo di muxalafe, bi qamayto amţewolle ẖa sënni cëlmoyo (!), w ẖa kurmanj, hano ẖaşo më nošo latwole. Bi ẖarayto, naqla ẖreto amţalle ẖa bu aşël mšiẖoyo bas latyo mmaṯlono lë mšiẖoye. Hano bu yawmayḏa, mnaqalle w maẖëtte b riše di muxalafe, acme ste ẖa malla. Hani mën sëmme, lašan ẖa d yolëf, makfiyonoyo.

I muxalafe mšaraktaṯe d sëmme, bi ţayuṯo heš qšaytër mi qamaytoyo, hani aţ ţaye qaţolani bas sujat ẖarbiye d sëmme, ǧalabe mwafqi. Han naqqa aţ ţaye qaţolani lašan d mitaẖwën jijine, b dukṯe d Galyon, Seyda w Sabra nëqoyo d malla ẖaṯo, kmëgloyo i foṯo šarërto d kito.

Bu yarẖo d tëšrin-qamoyo (2012), bi walaye d Gütersloh b Almanya, layëmwo mmaṯlone d tukose şëroye mšakle b konferans. Bu konferansano ẖaḏërwo kohne w wakilo d camo mi BDP Erol Dora w šaxşiyat ẖrene şëroye. Harke cal d latwo mmaṯlone mu camo şëroyo (orom, oṯur w kaldo) kule, xaşaţan lu camayḏan b Suriya, këtwo ḏëcfiye d mëṯolo bu konferans. Bu rišo i masale du nëqošo du ëšmo w bëṯer aš šëwole ẖrene d kito lašan d mëšroyi mqarër d minaqe Hayye d Noše b Caqël (Hayye d Ḫakime).

Hani b rayat ftiẖe mnaqën mu camo ẖaḏiro. An noše dë mnaqe hawën qašo Šamcën Be-Bagandi, Këncan Araz, Brahim Bë-Cadoka w acmayye tre ẖrene cayoše b Tërkiya. Hani bu knëšyo qamoyo d yatiwi cam ẖḏoḏe, mqararre d marwëẖi i hayyaṯe cam nafšoṯe ẖrene şëroye nahire ẖaṯe dë kcayši b ǧer aṯrawoṯo, lu şëlẖ.

Aẖna aş şëroye d maẖëtlan ëšmayna taẖt mu buyonano, kcëlmina lu ray-cam d kubena katfo l šëryono d şëlẖ bi mdabronuṯo d ËM w Laxḏar Brahimi. Bu Madënẖo, bu rišo b Suriya, i ẖolo hawyo čërre laq qaţole ţaye.

Aẖna harke naqla ẖreto kmawḏëcina lu ray-cam d këbcina ẖḏoyuṯo bayn da mšiẖoye. B ẖale ste d howe šëryono ẖaṯo l Suriya cam qlime d dabara b otonomi, aẖna ste këbcina qlimo d otonomi lu camayḏan. Cayn xu mede d hawi bu Cëraq, këbcina b Suriya ste d howe lu camayḏan dabara d otonomi.
Ţroyo mu aṯrayḏan Suriya, aṯro d mëdlan ëšme w d hëwalle ëšme du camayḏan, kuṯena mqabël. Bas cam hawxa, më šarţat ǧalabe zor, an abne du camayḏan dë jbiri d ţorën më Suriya, kţëlbina më Awruppa w mu camayḏan dë kcoyëš b Awruppa, dë mcawanne. B Suriya, xaşaţan bi sëbbe du hëjoro d kowe lawǧël, ǧalabe mu camayḏan mhayjarle l dëkoṯo mšakle, kmëtmanena d kul nošo dë mqadëm cëwono la mšiẖoye d aṯën l Lëbnan.

Dawle xëd Tërkiya, xu Qaţar w xi Sëcudiye, bi sëbbe du tarix iḏico d këtte, hani doştiye l camo şëroyo w doştiye lë mšiẖoyo, haškara këmmina, laybën d obën. As Sayfe ẖaroye d hawi bi šato dan 1895, ban 1909 w ban 1915, cal iḏe di dawle tërk-oşmanliye, adyawma ste këmdawmo cal cayni mede, w kmankëro u Sayfo.

Bëṯër b cayni zabno, maẖëtla iḏa du zor, cal an arcoṯo di dayro d Mor Gabriyel d banyo meqëm mi ţayuṯo b 200 (maṯe) šne. Hawxa dawle haškara këmmina, acmayna doşt layba d huwyo.

Harke xaşaţan u mede d këbcina d muḏcina lu ray-cam d Camariqa w d Awruppa, b aṯro xëd i Sëcudiye, ţcono dë şlibo, ẖwoyo dë Mgalyën d këtyo mnico, doşt lu mšiẖoyo lë kowe.

8 konun-qamoyo 2012

In reply to message #0
 
Buyono Lu Ray-Cam Bu Culmo w b Beṯ-Nahrin No. 3

B Tërkiya, u waziro di ẖkume bab bazare d cam u Ḫuyoḏo d Awruppa (ḪA) Egemen Bağış, 16 konun-ẖaroyo 2013 bë Stockholm, czëmle l gabe li qonşoloşiye a mmaṯlone dag gabe w daš šutose daş şëroye cam aw wakile d këtte bu Swed l lëqoyo. Bu lëqoyano d Bağış, ẖaḏiro i qonşoloşe Zergun Korutürk ste. Lqula Bağış mërle law wakile mu gabo d sosyal-demoqraţ Yılmaz Karimo w mu gabo da mšiẖoye demoqraţ Robert Xalaf w li hayye daẖ ẖuyoḏe oṯuroye w suryoye, cal u cwodo d këtte w d kuwalle “lašan d mitaqbël u Sayfo,“ hano mažbahle bë froxo d sëfoqe dë zlam.

Waziro Bağış cam zabrat mërle “Bu Swed w b Awruppa bu froxo dë frëxxu u zlam dëṯxu, hawitu sabab d mitaqbël u Sayfo bu Swed, yacni mën hawi? Bëṯër cal mën hawxa hërkošo w xlëţxun bu šuǧlano ar rum ponţusoye?“ lan noše di hayye w mẖaqrile.

Harke, aẖna šutose w šaxşiyat b ëšme du camayḏan, kẖuzena Egemen Bağış zlam ẖrimo w raẖuqo mu axlaq siyasi. B šëdde kmancëlina u mamrayḏe d këtyo mbarbëzono du kin w di nafre. Kţulbina xayifo, hawxa zlam d mimëd mi dukṯaṯe w dlë foyiš biyya.

Bi sëbbe di siyase du ḏëlëm w du kroho d caşrowat d ëšne aş şëroye jbiri d ţorën mu aṯraṯṯe. Bu Sayfo dan 1915, i ẖkume oşmanliye acma an aǧawiye w ab bagin di kurmanjiye du aṯro iḏo b iḏo maqţalle bam moalfowat şëroye, ucdo an abnaṯṯe qayimi dë mšayli cal u ẖšowo du qaţlano, Egemen Bağış kmaẖwelën i ẖaţro d këtle taẖt mi cabaye, këmẖaqarre w këmhadadde. Harke u mede dë ksoyëm Egemen Bağış, kmašle bi zoriye as suhḏe du qaţlo jaromano. Bağış ǧer mawxa, bi masale du qbolo du Sayfo w bi masale dan arcoṯo d Mor Gabriyel, cal Yılmaz Karimo d maẖwele jëhodo, b ëslub mhaddëdo mawḏaclele d hawi “nafšo dlë kmibëc“ b Tërkiya.

Bi šato da 2012, bë program d ẖaḏër cam BBC thëmle aǧ ǧaztajiye ẖbise xëd noše “manhëbone, qaţole w zënekarin“ mawxa harke ste kẖuzena hawyo cade acme, b lišono ǧalabe raẖa, këmẖaqër ac came ǧdire. Bi şaye du pasaport diplomati d këtle b kise, ktole ruẖe maz zucṯe bëṯre, mërle gëd ëzze lë Swisra w tamo gëd omër “Sayfo d armënoye layt! Ţroṯën ẖëbsili“.

Hawxa maẖwele ruẖe haškara, mën nafšo hëzto w ẖrëmtoyo maw waşfat di waḏife d waziruṯo l bazare. Waziro Bağış baẖ ẖarakatani diḏe maẖwele w maṯbatle ruẖe, mëqqa mu axlaq w mi tarbiya siyasiye raẖuqo w ẖëkme d qodër ţocën ţacno d hawxa maqam layto acme.

Bi xaşra ẖreto, rišo d jëmhuriye Cabdalla Gül, 11-13 oḏër 2013 gëd zoyër u Swed. I ziyara tarixiyaṯe acma man w mën gëd manţiyo, këtla macna rwëẖto. I ziyaraṯe d Gül, knëflo, tam bu yawmo du Qarar du Sayfo d huwle lu parlamento. Mawxa i ziyaraṯe laş şëroye du Swed w d Awruppa, latla macna kţëcno “šatlo d zaytuno“.

I ẖkume di TC w b riša Erdoǧan, haka këbci d maẖwën ruẖayye b “niye ţawtone“, ǧalabe cajël w dlo kloyo, klozëm harke d maklën u waziro hizano d latle lo ëslub w lo axlaq d waḏife.

3 oḏër 2013