Analize d daywone (Surayt)

Analize d daywone (Surayt) | Mad Analysis

In reply to message #0
 
1

Aẖnone w Aẖwoṯo,

Bu panik lë nëflina. D nëflina gëd ẖërwina! Ţrowe caqël bu cwodayḏan.
Mën maḏco d kit, harke maltëminale. U maḏco d howe mëroro ste b gawe, hano kobëc b cayno d ţabici d ẖayrinale. Kito ẖarb, bu ẖarbano kito idoṯo, kito ẖšowe… Harke ëbcina aw lo, bayn dar raǧloṯo gëd huwena. Yacni gëd mëqţël noše, gëd mëjrëẖ noše, gëd mivayëc noše, gëd toyëh noše…. U qanun di ţabica du ẖarb, du ẖërobo hanoyo.

Han naqla xëdwoṯayna mfarfëse halbat heš zëd gëd koyëw rišayna… Harke baxyo, mẖoyo cal i barko, ax w aman,… hani manfaca ǧalabe latte bi siyase. Kubac d šuraẖno kmo analize, u qamoyo cal i dawle d Kamalo. Meqëm b zabno yarixo b Milliyet, Taha Akyol manẖatwole kṯawto, biyya këtwo hawxa sahmo… hano këmarno išarawe… Hatu ste qrawulla.

”Değişen şartlarda Atatürk

Atatürk aslında Hilafet’le birlikte Rum, Ermeni ve Süryani patrikhaneleriyle Musevi Hahambaşılığını da kaldırmayı düşünmüş, 4 Mayıs 1924’te New York Herald gazetesine de bu niyetini söylemişti. Ama dört gün sonra Anadolu Ajansı bu sözlerin “tümüyle uydurma olduğunu” belirten bir bülten yayımlayacaktı!

.....

İsmet Paşa ne demişti?

(....)

İsmet Paşa 1935’teki ‘Doğu Raporu’nda ülkemizde bulunan Süryani nüfusunu güçlendirmek gerektiğini belirtmişti! Neden acaba?

Ve Mardin’deki Süryani Patrikliği 1937’de Şam’a taşınmıştı? Neden acaba?

Bugün Türkiye, Süryani Patrikliğini geri getirmenin mümkün olup olmayacağını sessizce düşünüyor! Neden acaba? Alacağımız dersler yok mu?”

Kaynak: Milliyet, Taha Akyol, 25 Aralık Cuma 2009.

Ǧalabe naqlat kṯëwli w mërli: I dawle d Kamalo këtla pilan. Hano sëmla w maẖëtla qëm ruẖa w malaxla acle. Ucdo këmarno bdele kmaẖe hën mi natije d këtle.

Aẖnone w Aẖwoṯo,

I masale du Sayfo, be laẖna mëqqa muhimyo, haqqa ste muhimyo li dawle d Kamalo. Bi sëbbe d manfaqlan u Sayfo li ẖolo ẖariwi ap pilane di propoganda d këtwola li dawle. I naqla as siyasiye dak kurmanj ste dë bdalle d mëcţarfi ẖa bëṯër mu ẖreno ”Hano Sayfo´yo, ab babayḏan mšarakke buwwe, idoṯayye b admone” jbërle i dawle xayifo dë mẖalqo dawsat radikal. Hani mënne aw mënwën?

1. Qliḏo lac calaqat: Zaynal-Cabdin bdele kmaşër mëdone w maltamle ar riše daš šutose, amţele kulle l qëm raǧle d Canqara.
   
2. Hiw hadiye l ẖasyo Şaliba
   
3. I ẖamle rabṯo d hawi l Awruppa: Wazire w rišo di jëmhuriye.
   
4. Ḫwoyo daş şëroye më Suriya lu Ţuro, i dawle kfëtẖolle sefa.
   
5. Qëzël-Ay kmawbël ţacno yaquro li Gozarto, u ţacno kmiqadëš cal iḏe d Usëve Karborani.
   
6. Propoganda gaban w gab at tërk ”Cëwono lu camayḏan!”
   
7. Tërkiya mvayacla zlam rabo: Taẖinjioǧlu

Ma bi siyase kowe hawxa mede? Ëno këmarno: Lo! Mede bu balaš lë kowe w layt!

Aẖnone w Aẖwoṯo,

Canqara maẖëtla quma: Gëd manţiyo i faţëryarxuṯo l sida. U ẖaq mën d howe ţro d howe, klozëm d miţamtiyo. Mëd aṯyo ste b riša këbco d howe Usëve Karborani.

Kito dërqëlto: Ḫanna Abrohom, ẖasyo d Ḫalab, këtle zëd šanş d howe. Hano klozëm mitayël.
Hawxa u darbo gëd mëftëẖ qëm Usëve Karborani.

Ucdo d hawi, këmarno hanoyo, latyo mede ẖreno.

In reply to message #0
 
2

Aẖnone w Aẖwoṯo,

Marfalle a tre ẖasye ǧalabe kayiso hawi. I calaqa cam i kṯawto dë kṯëwli ste, këtla mede aw lo ucdo maḏco b iḏi layto.

Bas u mede kayiso d kuḏacno, bu Genelkurmay ste w bu MIT ste, kito noše d këmcaqbi a kṯiwoṯo du şurayt. Harke ma Platformani kmisomi kopya w kmitarjëmi.

An noše harke dlë kkëṯwi bu şurayt kmaxëfitu u šuǧlo cal an noše d lalcël. Mawxa ǧalabe noše lë fahëmitu i dacwa du şurayt mi xaşraṯe.

Ǧer mawxa, b Suriya i masale da mqatloneyo… hani manne? Man kmawlaffe hawxa xayifo lu silaẖ yaquro w ẖaṯo?

Ḫuru, aẖnone, lu yatumo du Ḫfëzko, bu zabnayḏa b Suriya lo muxalafe d meẖo wlo d kiso lë ţrewole. Ḫatta b Awruppa maqţele ǧalabe hawxa noše: kaṯowe, yaḏoce, ǧaztajiye,…

Bëṯër muxalafe b macna siyasiye, lë ţrele manṯo d howe. Kul ẖa d këtwe hawxa baẖ ẖabsat ţrele d foyëţ.

I naqlayo mannani d këmẖarbi? Hani man këmtakazze?

Ḫuru, aẖnone,

Bi masalaṯe i dawle d Kamalo b cayno nacëmto lë kowe d ẖayritu biyya. Këtla tajrubat d koṯën lu caqël w dlë koṯën lu caqël.

Hani kmo naqqat Suriya këmmo w kmaẖwiyo noše tërk mẖarbone w mqatlone, bu ţboco-froso tërki kmiqašmër cal hawxa…. Bas naqlat bu ǧalţo ste d howe knofëq noše këmmi ”Bu ẖabiswe, ucdo jihatčiyo!” Han naqla lo ẖa w tre w tloṯo ǧalabe.

Adyawma u stëxbarat caskari u MIT a tre këtte fërce mšakle b Suriya. Bi xaşra ẖreto am muxabarat di sëcudiye, du Urdën, du Qaţar,… w ǧer w der.

Harke kul ẖa këtle ajenda w kmalxi acla.

I dawle d Kamalo, këtla mallawiye dë xtëmme u imam-xatib… Hani mlela mënayye bu Garbyo du Cëraq. Ucdo bi Gozarto. Ba tre xaşawër markawla čatawiye, kmëlfolën ”mën d mayditu loxuyo, halalyo aclayxu”!

I naqla d howe ẖarb, w ẖarb yarixo, u čur kzoyëd. A mčawrone kowën qaflat 5-10 nafšoṯo w kčëmqi, cal niše, abnoṯo, kalla, tëhzimo d noše carše bu kanšo, tëhido d cito, tëhido d dayro, šuqo, bazar,… lašan d mëxlëq ẖale d zëcṯo.

Harke u hadaf di dawle d Kamalo, bu darǧo qamoyo a mšiẖoyene. Kmaẖrëfo w kbërdo aţ ţaye bu mabrad,... mi Xuţbe knëfqi yawme dë cruto baroyo lu štoyo du admo. Hani b caynayna ẖzallan. Kmitasmëqi caynayye w kmitaẖrëfi caršayye, ksomën lu admo du şëroyo.
Hani kulan kuḏcinalle bas kţucenalle ǧalabe xayifo.

I dawle d Kamal mu yawmo d yawma u kar diḏa hanoyo, cël mawxa ste kuṯyo lu caza kyëtwo bëxyo, kmabxiyo,… xëd lawi mede kţëryo aẖ ẖaye d malxi quma w qum ǧer mena.

In reply to message #0
 
3

Aẖnone w Aẖwoṯo,

Walaw bu rëẖqo mu ẖarb raẖuqena, harke b Awruppa aẖna ste b ẖale w meẖo du ẖarb kmëẖšëwina. B caynayxu kẖuzetu aydarbo kul ẖa bu darbayḏe kkorëx cal u maḏco!...

Kito mede lë ţucenale: Adyawma u ẖarb w u ẖërobo latyo xëd meqëm. Hano u qarakterayḏe ǧalabe mǧayër. U sabab diḏe ste, u maḏco w i stediyayḏe u taknolojiyo d kubela. Man këtle stediye bu taknolojiyano, kẖuzetu b caynayxo, huwwe kowe l zabno qamoro. Han naqla u qamorano kmamëṯ i manṯo di gawruṯo du mqabël. Yacni pisikolojiyyan kmamëṯ i ruẖo du qëwomo d këtle. Maclumyo u moral du caskar i naqla d howe hawxa bi ẖalaṯe ţwiro, mën kibe soyëm? Lo mede!

Ucdo u dezinformasyon bi sëbbe du taknik ǧalabe qawi. Kul mqatlono, kobëc d howe cal i raǧlo qimo b foṯe du dëžmën d këtle. Cal hawxa këmbarbëz maḏco d dezinformasyon lašan dë mšawëš. Ucdo aẖna hawxa ţrena mšawše, qay? La´an maḏco bi masale du dezinformasyon nëquşo këtlan.

W kalina cal iḏan w foṯan! Naqla ẖreto kumarno, walaw hawxayo, bu panik lë cëbrina! Kul mede, kul masale,… bu dawro, b şabër mqarwina w maydinala li iḏo. Haka këbcina d nëfqina mi ẖërara ǧer hawxa latlan.

Walaw u maḏco cal iḏe d şëroye ste kmoţe, mqarwinale b cayno d šak, la´an ẖarbyo u šuǧlo latyo šuǧlo d ẖanak.

***

Ba kṯiwoṯo d këtli, dayëm kkuleno w kmanbahno cal aẖ ẖilat di dawle d Kamalo. Acmi ste w acmayxun ste d lowe tajruba lawxa, zaẖme kowe d nëfqi më sidayna.

I dawle d Kamalo, heš may yawmoṯo daš šëlţone, këtla cwodo di mhandëziye bu ǧiyoro du damografi di arco. Hano ste qimoyo cal u ẖšowo dac came aşli, aw b xabro ẖreno am more di dëkṯo.

Heš mu zabno d Cabdël-Majid, i dawle b pilan amţela came mu Qafqas: čarkaz, čečan,… markëwila b kul dëkṯo d këtwo camo mšiẖoyo bi ǧëlba. B Suriya, bu Urdën, b Lëbnan, bu Anadol, b Beṯ-Nahrin,…

Adyawma u tëxub d kito bayn l Tërkiya w Suriya malyo qëryawoṯo d čarkaz w čečanne. Hani bas Sayfe hawëlla dawro ǧalabe waẖši. Heš bu zabno d Cabdël-Majid w Cabdël-Ḫamid hani sëmiwo čatawiye taẖt ëšmo d ”Baši-bozuqlar”. Yacni falite dlo riše. Bëṯër maniyo, bu zabno d Ittiẖad w Taraqqi cayni an nošanine d hawën čatawiye di Taškilati-Maxşuşa.

Bu Sayfo dan 1915, aq qaflat d naẖiti l Dayr-Zor, ha ač čarkaz w ač čečananiwayye d quţliwonne, manhëbiwonne, mašlëẖiwonne, nutšiwonne. Kul gawro mani amţëlele ǧëlba d niše, nacime w zayidi. Bëṯër mu Sayfo bu zabno d Kamal, hani naqla ẖreto mëstacmëli, ucdo ste i dawle d Kamalo kmëstacmëlolën. W hënne cayn xëd meqëm ẖaḏirene w şahyene d šotën admo du şëroyo. Tam bu zabnano i masale d Boston ste hawyolleyo xëd koso d šotën. Han naqqa d foyët l iḏayye tre qaqone (ẖasye) rabe aydarbo lë gëd šotën u admo d këtte.

Latyo cëjbo ramẖël al lašat dëṯṯe d nëfqi qţile. Madam u qaloco qţil latyo macqul, a ẖrene dlë jarëlle mede?!

Hawi diyošo diplomasi më ǧalabe xawaşër, baroyo mi dawle d Kamalo cal aq qaţole. Cal d këtne qţile, nafëq b dugle marfën lašan i masale d mëẖzela foṯo…

An nošani d huwanwo baẖ ẖaye, bëṯër më haqqa trafik diplomasi d këtyo nafëqiwo li ẖolo. Êno këmarno hani qţilene.

In reply to message #0
 
4

Aẖnone w Aẖwoṯo,

Kyumenolxun ”B ẖa Aloho!” adyawma, dlë hëwewo u internet, w af forumani w u nafas ẖirano dë xlëqlan, i masale da tre ẖasye, azzawo čam w čam.
Hawilan zawno harke kubena jaşara li dacwa d këtlan. Bdele baynoṯan kowe mdacyone li dacwa d ramẖël, yacni hawilan noše dacwadarin. Kulan kuḏcina, kito mawto ste, bas kmalxina cam dawsat ṯabute lu hadaf raẖuqo d këtlan.

Koṯe l bolayxun i masale d ẖasyo Cisa b Hollanda. Qţil, nošo mënayna bëṯre di dacwa lazze, şxiro. Ucdo ste kmaẖësno balki cayni tëštëcniyoyo. Bi masale d ẖasyo Cisa i dawle d Suriya´wa, ucdo ste bi masale d ẖasyo Ḫanna i dawle d Kamalo´yo.

Iḏa i masale maţyo l Gul d mëžǧël adyawma, u šak diḏi ”a tre ẖasye qţilene!” qawi. Bam momo hawxa maḏco (balki) mtalẖëq li faţëryarxuṯo ste. Mawxa kẖëzeno bu dezinformasyon dë knofëq li ẖolo, kmëkrëx cal ”form neutral” lašan d šulena.

Aẖnone,

Mu tarix këtlan ǧalabe ǧalabe zawlo, kule layimo taẖt mi cito. Hano mën zawloyo? Hul li sacayaṯe ţabuyo. Nošo lë kmajre mëžǧël acle ”bëv”yo.
Harke i naqla dë knuẖatli hawxa kṯawyoṯo cal i cito kmaẖësno b kulxu, këwetu mţafze. W nošo lë kmajre mëžǧël w lë kobe ray. Këmarno: Hano prosesyo gëd oṯe yawmo kulan gëd bëdena d fëhminale. La´an u maṯlayḏe kito gab ǧalabe came.

Aẖnone,

Bu rayayḏi, zlam xëd ẖasyo Ḫanna, latyo zlam naši w dlo ẖšowo. I arco w i šmayo kuḏco mdafacwo cal u ẖëkëm du Šam. Bëṯër sëmwole ruẖe falqo mu ẖëkëm. Huwwe ste mëdwole garantiye, bëṯër mu Zakka huwwe gëd yotëw cal u kursi.

Han naqla harke, dlë qaṯle garantiye amine, kibe më Ḫalab b caraba oṯe li dëkṯo dam muxalëf? U garanti ste d lowe më Canqara bëḏḏat w lajan mede muhim, ẖasyo Ḫanna latyo zcuro d 5 šne d moẖe hawxa darbo!...

Gëd nuţrina d ẖuzena…

Bu zabno du nţorano, këmarno mëftakrina l mede, mën saymina b darǧo d Awruppa? B dëkṯo halxo, mqabël d Canqara, aw, hatu mën kmëftakritu?